Vitrages

Kunstenaar: Marieken Verheyen, Valkenswaard (1954)

Locatie: Vincent van Goghlaan, Willem Marislaan, Breitnerstraat en Jozef Israëlslaan

Door: Jacques Visker

 

Het kunstwerk Vitrages is in 1998 gerealiseerd. Op vijf gebouwen met galerijflats aan de Vincent van Goghlaan, Willem Marislaan, Breitnerstraat en Jozef Israëlslaan. De gebouwen werden in 1964 neergezet als vierhoog flats. In 1996 begon een totale renovatie die twee jaar zou duren. Er kwam een extra verdieping op, alle huizen kregen centrale verwarming en er werden nieuwe toegangen gebouwd met liften en door glas omgeven trappenhuizen. Woningstichting Maassluis nodigde kunstenaars uit om in te schrijven op een kunstopdracht. De inzending van Marieken Verheyen werd verkozen. Zij ontwierp op de wanden van de liftschachten vijfhoog reliëfs in de betonelementen, onderling allemaal verschillend. Voor de drie flats die oost-west staan ontwierp Marieken gigantische glasgordijnen op de glazen puien van de trappenhuizen, ook weer onderling verschillend.

www.maassluis.nl/kunstwerkenkaart

Marieken Verheyen volgde haar opleiding aan de Academie voor Kunst en Industrie in Enschede. Haar werk omvat fotografie, grafische kunst en kunst in de openbare ruimte. Ze realiseerde “site specific” projecten in scholen, woonwijken en andere openbare gebouwen.

Ook bij de galerijflats in Sluispolder-Oost zien we haar speciaal-voor-deze-plek manier van ontwerpen. “Een galerij hoort enerzijds bij het eigen huis, anderzijds bij de openbare weg” zegt Marieken. “Op een galerij ontlopen mensen elkaar niet. Binnen zie je iedereen voorbijkomen; op de galerij loop je vlak langs de ramen van je buren, maar je kan ook de wijk overzien. Toen ik er rondliep zag ik hoeveel vitrage er voor de ramen hing en hoe deze van huis tot huis verschilde. Vitrage beschermt tegen ongewenste blikken, maar ontneemt niet het zicht op de buitenwereld. Het biedt de mogelijkheid om het eigen karakter van je woning te tonen. Vitrage heb ik gekozen als uitgangspunt voor de kunstopdracht. Als grens tussen privéruimte en openbare ruimte, is het een symbool voor de relatie tussen het leven binnenshuis en het leven op straat”.

Voor de drie glaspartijen heeft Marieken details van verschillende vitragemotieven uitvergroot. Zowel het omzetten van de motieven naar een tekening als het uitsnijden van het sjabloon werd gedaan met een computer. Vervolgens is dit sjabloon gezandstraald in het glas dat de hele oppervlakte van de wand beslaat. De afbeelding van de vitrage heeft ook zelf de functie van vitrage. Van buitenaf is de gevel ondoorzichtig maar het motief is wel als beeldmerk te herkennen. Vanaf de galerij blijft het zicht onbelemmerd, maar is het motief verdwenen. Door de extreme uitvergroting zie je alleen een abstract lijnenspel. Het licht valt door de ramen naar binnen en geeft steeds veranderende schaduwen op vloeren en wanden.

Ook op alle liftschachten keren vitragemotieven terug. Ze reiken van de begane grond tot aan het dak. Een “valletje”, een smalle strook vitrage, werd rechtstreeks afgegoten tot een mal, die vervolgens door een betonbedrijf werd ingebouwd in een gietvorm, gebruikt voor de fabricage van prefab betonelementen.

Bronnen:
Informatie uit het archief van de gemeente Maassluis, cluster stad, team Cultuur.
www.mariekenverheyen.com
https://mariekenverheyen.info