Oorlogsmonument

Kunstenaar: Ek van Zanten, Zaltbommel (1933)

Locatie: Prinses Julianaplantsoen

Door: Jacques Visker

 

Het oorlogsmonument uit 1966 is een bronzen beeld van een staande vrouwenfiguur en een liggende mannenfiguur. Het gedenkteken is 2 meter 10 hoog en 2 meter 40 breed. Bij het monument is een plaquette geplaatst met daarop “1940-1945”. In 1998 is de plaquette “NEDERLANDS INDIË 1945-1962” aan het monument toegevoegd. Sindsdien herdenkt het monument niet alleen de inwoners van Maassluis, burgers en militairen, die zijn omgekomen in de Tweede Wereldoorlog maar ook bij de Politionele Acties in Nederlands-Indië.
In 2010 werd een namenwand aan het monument toegevoegd die de namen bevat van 156 omgekomen inwoners van Maassluis. De wand is een ontwerp van Ron Leeuwen.

www.maassluis.nl/kunstwerkenkaart

Ek van Zanten volgde vanaf zijn vijftiende een opleiding aan de Rijksacademie van beeldende kunsten in Amsterdam. Een van zijn klasgenoten was Jan Wolkers. Ek kreeg in 1953 een beurs voor een vervolgstudie aan de Hogere School voor Beeldende Kunsten St. Lucas in Brussel. In 1955 deed hij mee aan de derde editie van de internationale beeldententoonstelling in Park Sonsbeek. Hij won dat jaar de Prix de Rome, waardoor hij in staat werd gesteld twee jaren in Rome te werken. Terug in Nederland woonde Ek in Amsterdam en vanaf 1961 in Naarden. Hij ontving in 1963 de Cultuurprijs van de gemeente Hilversum. Naast zijn werk als beeldhouwer, was Ek in 1971-1988 parttime docent aan Academie Minerva in Groningen.

Ek van Zanten maakte vooral figuratieve bronzen beelden. De laatste jaren van zijn kunstenaarscarrière werd het grote werk hem te zwaar en hield hij zich voornamelijk bezig met (portret)tekenen.

In 1966 schreef Ek van Zanten over zijn ontwerp voor het oorlogsmonument “In de eerste plaats kan men zich een oorlogsmonument niet als iets vrolijks voorstellen, maar eerder als een moment van bezinning op alle ellende die uit de oorlog voortvloeit, nog geaccentueerd door de huidige oorlogsdreiging, waar eens te meer uit blijkt dat er nooit een werkelijke winnaar is, maar – menselijk gesproken – altijd een verlies, een schijnoverwinning dus”.

De liggende figuur stelt alle in de oorlog omgekomen mensen – de gevallenen – voor en in ruimere zin ook de oorlogsellende. De staande vrouw verbeeldt de mensen die achterblijven, de nabestaanden. “De verhouding tussen beide figuren onderling kan die van moeder tot zoon of van man tot vrouw zijn. Ten laatste kan men er ook een vermanend teken voor de toekomst in zien”.

Dat laatste is goed om ons te herinneren wanneer we jaarlijks op 4 mei ter herdenking bij het monument staan.

Bronnen:
Maassluis, oorlogsmonument – Nationaal Comité 4 en 5 mei
Oorlogsmonument Maassluis – Maassluis – TracesOfWar.nl
https://nl.wikipedia.org/wiki/Ek_van_Zanten
Ontdek beeldhouwer, tekenaar Ek van Zanten (rkd.nl)
Beelden van Maassluis, gemeente Maassluis