Verleden Klanken is een kunstwerk in plaatstaal. Het is recyclekunst, gecreëerd uit een deel van de spoorbrug over de Maassluise haven die in 2002 na 109 dienstjaren vervangen werd. Het industrieel ogende kunstwerk dateert van februari 2006 en is twee meter lang en 1 meter hoog. Het is geschilderd in blauw, geel en grijs en staat op een betonnen sokkel in een grasstrook bij de spoorbomen aan het Havenplein. Langs het voetpad staat een zuiltje met informatie over het werk.

www.maassluis.nl/kunstwerkenkaart

Dick Tulp woont en werkt in Maassluis. Hij is een veelzijdig kunstenaar in het platte vlak en in driedimensionaal werk. Hij hanteert een figuratieve beeldtaal. Hij schildert en hij beeldhouwt en is in beide disciplines gespecialiseerd in portret en figuur, zowel in opdracht als in vrij werk. In Maassluis is hij bekend van zijn bronzen beeld De roeping van Andreas, op het plein voor de RK-kerk aan de Westlandseweg en van zijn Geuzenmonument in het Vrijheidspark, aan de Kwartellaan. Ook maakte Dick het bronzen borstbeeld van Koning Willem-Alexander in de raadszaal in het stadhuis.

Het scheelde niet veel of Verleden Klanken had niet gemaakt kunnen worden. Dick vertelt: ‘De gemeente plaatste een ‘open call’ voor beeldend kunstenaars om een ontwerp plus kostenbegroting te maken voor een herinneringsmonument aan de oude spoorbrug. Een opdrachteis was dat het herinneringsmonument moest worden gemaakt van een slooprestant van de oude brug. Dat restant, een plat stuk gietijzer van 270×116 cm, was neergezet op de gemeentewerf waar ik het ter inspiratie kon bestuderen.’ Joop Vaissier, in 2002 de adviseur kunstzaken voor de gemeente, herinnert zich dat hij naar de aannemer ging die de oude brug had weggehaald, om een flink stuk aan te wijzen van de brugopbouw waaruit een kunstenaar een fors kunstwerk zou kunnen creëren. Oeps! De sloper was erg voortvarend en had de hele brug al in kleine stukken gezaagd. Het grootste stuk ervan werd voor het kunstwerk bestemd en ging naar de gemeentewerf. ‘Het thema is een idee van mij’, zegt Dick. ‘Voor het ontwerp ging ik uit van het geluid van de trein die over de brug reed. Mijn presentatie leidde ertoe dat de gemeente mij de opdracht toekende.’

Dick gebruikte het brugsegment, een onooglijk stuk staal van meer dan een eeuw oud, als materiaal voor een nieuwe vorm met een nieuwe betekenis. In zijn eigen woorden: ‘Wat is de sterkste herinnering aan de spoorbrug? Dat is de auditieve associatie: kedoeng-kedoeng.’ Dat geluid en dat ritme wilde Dick vormgeven. Maar ook de voortrammelende trein in zijn typerend geel met blauw en het overbrugde water van de haven wilde hij weergeven. Van A naar B en van B naar C. Een trein is altijd op reis. Onze nieuwe oude spoorbrug reisde ook.

Vanaf de onthulling in 2006 stond hij bij wooncomplex Havezaethe in het grastalud naast de spoorbaan, vlak bij de nieuwe spoorbrug. Tot in 2018 de metrolijn werd aangelegd, met geluidsschermen erom. De Verleden Klanken raakte letterlijk uit beeld, vanuit de stad gezien, en daarom reisde het beeld naar de hoek van het Havenplein, in de berm tussen de Stationsweg en de Laan 1940-1945. Hier kwam het kunstwerk weer tot zijn recht. Tot in 2020 bij een veiligheidsanalyse bleek dat het plaatstaal bij een mogelijk verkeersongeluk op dit altijd drukke verkeersknooppunt voor ernstig persoonlijk letsel zou kunnen zorgen. En weer verkaste de Klanken. Niet meer dan een paar meter nu, maar toch.

Bronnen:
Informatie van Dick Tulp, e-mail 23-02-2021
Presentatie Spoorbrugkunstwerk
Gesprek met Joop Vaissier, adviseur kunstzaken voor de gemeente in 2002, 24-02-2021
Kunstwerk ‘Verleden Klanken’ verplaatst naar Havenplein | Maassluis24
WOS.nl: Van slooprestant tot kunstwerk