(Scroll for the English version)

LAG HIER DE A4? ECHT?

Nee, niet de A4, maar wel de voorganger daarvan, de R4. De grijze stenen in het wegdek zijn een herinnering aan deze Rijksstraatweg nr. 4, aangelegd door keizer Napoleon. Dat zat zo.

Het westen en noorden van ons land is heel waterrijk. Het is polderland, door mensen veroverd op de zee. Grond van veen en klei, altijd zacht en drassig. Logisch dat in vroeger eeuwen het vervoer vooral over waterwegen ging, met zeilboot of trekschuit. De wegen over land waren onverhard en na regen zakten paardenhoeven en wagenwielen makkelijk weg in de blubber. Mensenvoeten ook. Maar begin 19e eeuw komt daar verandering in.

Van 1795 tot 1813 oefent de Franse keizer Napoleon in ons land het gezag uit. Zelf woont hij in zijn hoofdstad Parijs. Hij laat lange, rechte wegen aanleggen zodat zijn ordetroepen snel te verplaatsen zijn en bodes te paard met staatspapieren door kunnen draven op weg naar Parijs. De wegen laat hij met steen verharden op kosten van de staat: rijksstraatwegen. Op de drassige poldergrond is dat echter te zwaar. Daarom worden in Holland en Zeeland de straatwegen op dijken gelegd, vaak langs vlieten en kanalen.

In onze streken lag Napoleons rijksstraatweg nr. 4. Vanaf Delft eerst over Schipluiden en Maasland. Daarna kwam hij langs de Noordvliet Maassluis binnen op weg naar de veersteiger waar de boot lag die de rivier over zeilde naar Rozenburg. Paarden, wagens en koetsen moesten in Maassluis eerst nog een ‘hol’ nemen tegen de zeedijk op. Daarom liep de straatweg vanaf de Noordvliet hier over de Goudsteen naar de dichtstbijzijnde hol, bij de Wedde.

Napoleon liet de straatwegen aanleggen met een vastgestelde breedte. De troepen moesten er in kolonnes over kunnen marcheren en koetsen moesten er met dravende paarden over kunnen rijden. Maar alleen dat verharde midden werd door het rijk betaald. Als de gemeente een breder wegdek wilde maken, moest dat op eigen kosten en met eigen materiaal. Dat zie je terug in de twee soorten bestrating op de foto van de Goudsteen rond 1900: het middengedeelte onderhield het rijk, de zijkanten onderhield Maassluis.

Na de bezetting door Napoleon werd Nederland een koninkrijk. Koning Willem I bouwde verder aan het straatwegenplan dat Napoleon begonnen was. Ook de nummering bleef. En zo komt het dat onze moderne snelweg van Amsterdam richting Antwerpen tot aan de grens A4 heet. Alleen niet meer via de veerboot in Maassluis, nu door de Beneluxtunnel.

++++++++++++++++++++

WAS THE A4 HERE? REALLY?

No, not the A4, but its predecessor, the R4. The gray stones in the road surface are a reminder of this “Rijksstraatweg No. 4”, constructed by Emperor Napoleon. It was like this.

The west and north of our country has a lot of water. It is polder land, conquered by people from the sea. Soil of peat and clay, always soft and boggy. It is logical that in earlier centuries transport was mainly on waterways, with a sailing boat or barge. The roads on land were unpaved and when it has rained horse hooves and wagon wheels would easily sink into the mud. Also human feet. But that changed in the early 19th century.

From 1795 to 1813, the French Emperor Napoleon exercises authority in our country. He himself lives in his capital Paris. He has long, straight roads built so that his orderly troops can be moved quickly and messengers on horseback with government documents can trot on their way to Paris. He has the roads paved with stone at the expense of the state: “Rijksstraatweg”. However, this is too heavy for the swampy polder soil. That is why in Holland and Zeeland the stone paved roads are laid on dykes, often along canals.

In our region Napoleons State Highway No. 4 was situated. From Delft first via Schipluiden and Maasland. Then it came into Maassluis along the Noordvliet on its way to the jetty where the ferry was which would sail across the river to Rozenburg. First the horses, wagons and carriages would have to charge up the sea dyke in Maassluis. That is why the road from the Noordvliet ran here over the Goudsteen to the nearest slope, at the Wedde (Ford).

Napoleon had every “Rijksstraatweg” constructed with the same fixed width. The troops had to be able to march over it in columns and coaches had to be able to ride it with trotting horses. But only the paved center was paid by the state. If the municipality wanted to make the road surface wider that had to be done at its own expense and with its own material. You can see these two types of paving in the photo of the Goudsteen around 1900: the middle section maintained by the state, the sides maintained by Maassluis.

After the occupation by Napoleon, the Netherlands became a kingdom. King Willem I continued to build the State road plan that Napoleon had started. The numbering also remained. And so it is that our modern motorway, from Amsterdam to Antwerp, is called the A4 up to the border with Belgium. However, no longer by ferry in Maassluis, but nowadays through the Benelux Tunnel.