Maassluis  |  Geplaatst op 12 mei 2016

Column

Prinses van Oranje Nassau te water

Door: Ineke Vink

Bijgaande afbeelding is de tewaterlating van een logger in het Hellinggat, zoveel is duidelijk. Maar ongewoon is het grote aantal mensen op het schip, het moet een bijzondere gebeurtenis zijn geweest. Lange tijd tastten wij in het duister, totdat wij de biografie van de familie Uitdenbogaardt in handen kregen. Deze wierp licht op de vraag.

W. Uitdenbogaardt, geboren in 1902, heeft een beknopte biografie geschreven over zijn familie die van 1854 tot 1926 eigenaar was van de werf Frederiksoord. Dit is de tegenwoordige werf van De Haas. ‘Mijn vader (de laatste werfdirecteur) bouwde in 1909 een houten logger die hij te water wilde laten op de dag dat de prinses (Juliana) geboren zou worden. Het werd spannend, want de geboorte liet op zich wachten en de sleeën waarop het schip stond dreigden door het vet van de vetgoothelling te zakken.’

Deze laatste opmerking vergt een korte verklaring. Een schip in aanbouw staat vanaf de kiellegging met haar sleden op een laag vet in de vetgoot. Naarmate de bouw vordert wordt het vet heel langzaam samengedrukt. Als de duur van de bouw uitloopt wordt al het vet tussen sleden en vetgoot weggeperst en hout-op-hout glijdt niet.

Uitdenbogaardt: ‘De kans dat het schip vlot te water zou gaan werd dus met de dag kleiner. Toen prinses Juliana was geboren werd de naam – zoals te doen gebruikelijk – niet direct bekend gemaakt. De werfdirectie liet het schip toch op 30 april 1909 te water. Het kreeg als naam ‘Prinses van Oranje Nassau’. Er was grote belangstelling, het moet dan ook ’s avonds een sprookjesachtig gezicht zijn geweest zoals het schip afgemeerd aan de kade lag, verlicht door honderden theelichtjes (waxinelichtjes).’

Aan de foto van de stapelloop valt het volgende op. Het aantal vlaggen is veel meer dan anders en geeft de stapelloop een uitbundig karakter. En er bevindt zich een ongebruikelijk groot aantal personen aan boord. Was dat om de feestvreugde te verhogen, of om het schip extra gewicht te geven wegens de te verwachten moeilijke start door de door het vet gezakte sleeën? De naam staat nog niet op het schip, iets wat wel altijd werd gedaan. De achtersteven is beschilderd volgens het patroon van de ‘Visscherij Maatschappij Maassluis’, het logo zou je kunnen zeggen. Overigens heeft het schip niet veel geluk gehad. Het hout bleek veel spint te bevatten, het schip werd in 1925 verkocht. De MA 176 ‘Prinses van Oranje Nassau’ is de laatste houten logger die Uitdenbogaardt heeft gebouwd. De tewaterlating was op 30 april j.l. 107 jaar geleden.

Columns

Geplaatst op 7 juni 2024

Een turbulent burgemeesterschap

Geplaatst op 22 mei 2024

Molen de Arend

Geplaatst op 8 april 2024

Monstersleeptocht in 1908

Columns archief...

Maassluis  |  Geplaatst op 12 mei 2016

Column

Prinses van Oranje Nassau te water

Door: Ineke Vink

Bijgaande afbeelding is de tewaterlating van een logger in het Hellinggat, zoveel is duidelijk. Maar ongewoon is het grote aantal mensen op het schip, het moet een bijzondere gebeurtenis zijn geweest. Lange tijd tastten wij in het duister, totdat wij de biografie van de familie Uitdenbogaardt in handen kregen. Deze wierp licht op de vraag.

W. Uitdenbogaardt, geboren in 1902, heeft een beknopte biografie geschreven over zijn familie die van 1854 tot 1926 eigenaar was van de werf Frederiksoord. Dit is de tegenwoordige werf van De Haas. ‘Mijn vader (de laatste werfdirecteur) bouwde in 1909 een houten logger die hij te water wilde laten op de dag dat de prinses (Juliana) geboren zou worden. Het werd spannend, want de geboorte liet op zich wachten en de sleeën waarop het schip stond dreigden door het vet van de vetgoothelling te zakken.’

Deze laatste opmerking vergt een korte verklaring. Een schip in aanbouw staat vanaf de kiellegging met haar sleden op een laag vet in de vetgoot. Naarmate de bouw vordert wordt het vet heel langzaam samengedrukt. Als de duur van de bouw uitloopt wordt al het vet tussen sleden en vetgoot weggeperst en hout-op-hout glijdt niet.

Uitdenbogaardt: ‘De kans dat het schip vlot te water zou gaan werd dus met de dag kleiner. Toen prinses Juliana was geboren werd de naam – zoals te doen gebruikelijk – niet direct bekend gemaakt. De werfdirectie liet het schip toch op 30 april 1909 te water. Het kreeg als naam ‘Prinses van Oranje Nassau’. Er was grote belangstelling, het moet dan ook ’s avonds een sprookjesachtig gezicht zijn geweest zoals het schip afgemeerd aan de kade lag, verlicht door honderden theelichtjes (waxinelichtjes).’

Aan de foto van de stapelloop valt het volgende op. Het aantal vlaggen is veel meer dan anders en geeft de stapelloop een uitbundig karakter. En er bevindt zich een ongebruikelijk groot aantal personen aan boord. Was dat om de feestvreugde te verhogen, of om het schip extra gewicht te geven wegens de te verwachten moeilijke start door de door het vet gezakte sleeën? De naam staat nog niet op het schip, iets wat wel altijd werd gedaan. De achtersteven is beschilderd volgens het patroon van de ‘Visscherij Maatschappij Maassluis’, het logo zou je kunnen zeggen. Overigens heeft het schip niet veel geluk gehad. Het hout bleek veel spint te bevatten, het schip werd in 1925 verkocht. De MA 176 ‘Prinses van Oranje Nassau’ is de laatste houten logger die Uitdenbogaardt heeft gebouwd. De tewaterlating was op 30 april j.l. 107 jaar geleden.