Maassluis  |  Geplaatst op 5 november 2021

Column

Geschiedenis van de Schansbrug

Door: Ineke Vink

De Schansbrug is een van de oudste bruggen van Maassluis. Hij begon als enige toegang tot het versterkte fort in de haven en heeft daarna vele verschijningsvormen gehad. Aan de huidige brug is ook een bijzonder verhaal verbonden.

Het Schanseiland was van oorsprong een drooggevallen zandbank in de rivier. In het begin van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) bouwde men hier een versterking van aarden wallen, enerzijds ter bescherming van de uitwateringssluizen, de Monstersche en de Wateringsche Sluis, anderzijds ter bewaking van de Maasmond. De bouw van het fort was begonnen door Willem van Oranje, maar voortgezet door de Spanjaarden. Er heeft een hevige strijd gewoed tussen Watergeuzen en Spanjaarden om het bezit van het fort. Het forteiland kon door een valbrug, die toegang gaf tot de Noorddijk, volledig worden afgesloten. Dat betekent dat er in 1570 al een ‘Schansbrug’ bestond.
Na het Twaalfjarig Bestand (1609-1621) vonden er nagenoeg geen oorlogshandelingen meer plaats in en om Maassluis. Men besloot om het fort te slechten en op het eiland een kerk, woningen en scheepswerven te bouwen. In 1650 liet het dorpsbestuur in Antwerpen een draaibrug bouwen. De ‘Groote Draay’ gaf toegang tot het Kerkeiland. De ‘Kleine Draay’ lag aan de andere zijde, waar nu de Hellinggatbrug ligt.
In 1836 is de draaibrug vervangen door een balansbrug. Kennelijk was deze houten balansbrug aan het einde van de 19e eeuw versleten of besloot men om tegelijkertijd met de vervanging van de houten mastkraan ook de Schansbrug te vervangen door een stalen constructie. In 1896 was deze brug gereed, dat jaartal stond op de boog vermeld. In 1920 is de Kerkendam, de vaste verbinding tussen het Kerkeiland en het Stort, weggebaggerd. Deze dam sloot het Hellinggat af van de Noordgeer. Men overwoog om in plaats van de dam een brug te maken. De brug is besteld en geleverd, maar omdat er geen geld was om de bijkomende werken en plaatsing uit te voeren, kwam er geen brug naar de woonwijk ’t Stort. De brugdelen hebben jaren op de kant bij het ziekenhuis in de Kapelpolder gelegen. Ze zijn uiteindelijk in 1937 gebruikt voor vernieuwing van de Schansbrug. Een veel robuustere brug dan de voorgaande en hij doet nog steeds dienst.
Via deze website kan iedereen de Maassluise beeldbank raadplegen met duizenden historische foto’s. De Historische Vereniging Maassluis ontrafelt de geschiedenis van Maassluis en zet zich in om waardevolle historische elementen te behouden.

Columns

Geplaatst op 1 maart 2024

Bioscoop Luxor

Geplaatst op 30 januari 2024

De Maassluise jaren van Abraham Kuyper

Geplaatst op 21 november 2023

Hoop en vrees door Engelse Oorlog

Columns archief...

Maassluis  |  Geplaatst op 5 november 2021

Column

Geschiedenis van de Schansbrug

Door: Ineke Vink

De Schansbrug is een van de oudste bruggen van Maassluis. Hij begon als enige toegang tot het versterkte fort in de haven en heeft daarna vele verschijningsvormen gehad. Aan de huidige brug is ook een bijzonder verhaal verbonden.

Het Schanseiland was van oorsprong een drooggevallen zandbank in de rivier. In het begin van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) bouwde men hier een versterking van aarden wallen, enerzijds ter bescherming van de uitwateringssluizen, de Monstersche en de Wateringsche Sluis, anderzijds ter bewaking van de Maasmond. De bouw van het fort was begonnen door Willem van Oranje, maar voortgezet door de Spanjaarden. Er heeft een hevige strijd gewoed tussen Watergeuzen en Spanjaarden om het bezit van het fort. Het forteiland kon door een valbrug, die toegang gaf tot de Noorddijk, volledig worden afgesloten. Dat betekent dat er in 1570 al een ‘Schansbrug’ bestond.
Na het Twaalfjarig Bestand (1609-1621) vonden er nagenoeg geen oorlogshandelingen meer plaats in en om Maassluis. Men besloot om het fort te slechten en op het eiland een kerk, woningen en scheepswerven te bouwen. In 1650 liet het dorpsbestuur in Antwerpen een draaibrug bouwen. De ‘Groote Draay’ gaf toegang tot het Kerkeiland. De ‘Kleine Draay’ lag aan de andere zijde, waar nu de Hellinggatbrug ligt.
In 1836 is de draaibrug vervangen door een balansbrug. Kennelijk was deze houten balansbrug aan het einde van de 19e eeuw versleten of besloot men om tegelijkertijd met de vervanging van de houten mastkraan ook de Schansbrug te vervangen door een stalen constructie. In 1896 was deze brug gereed, dat jaartal stond op de boog vermeld. In 1920 is de Kerkendam, de vaste verbinding tussen het Kerkeiland en het Stort, weggebaggerd. Deze dam sloot het Hellinggat af van de Noordgeer. Men overwoog om in plaats van de dam een brug te maken. De brug is besteld en geleverd, maar omdat er geen geld was om de bijkomende werken en plaatsing uit te voeren, kwam er geen brug naar de woonwijk ’t Stort. De brugdelen hebben jaren op de kant bij het ziekenhuis in de Kapelpolder gelegen. Ze zijn uiteindelijk in 1937 gebruikt voor vernieuwing van de Schansbrug. Een veel robuustere brug dan de voorgaande en hij doet nog steeds dienst.
Via deze website kan iedereen de Maassluise beeldbank raadplegen met duizenden historische foto’s. De Historische Vereniging Maassluis ontrafelt de geschiedenis van Maassluis en zet zich in om waardevolle historische elementen te behouden.