Maassluis  |  Geplaatst op 30 november 2022

Column

De synagoge terug in Maassluis

Door: Dick van Wassenaar

Aan het einde van de 17e eeuw is Maassluis een van de weinige gemeenten in Zuid-Holland waar zich Joden mogen vestigen.

De Rotterdamse tabakshandelaar Levij Jacobs (1665-1746) is de oudst bekende Joodse inwoner van Maassluis. Hij koopt in 1688 een huis aan de Hoogstraat en noemt het ‘Sluis’. Vanaf 1750 neemt het aantal Joden in Maassluis toe. Reden is dat onze stad vestiging toestaat, in tegenstelling tot de dorpen rond Maassluis waar Joden niet welkom zijn. In 1769 geeft het bestuur van Maassluis toestemming voor de oprichting van een synagoge aan de ‘Nieuwe Goudsteen of Boonestraat’. In 1831 wordt een ander pand aan de Lange Boonestraat als synagoge ingewijd. In 1858 verrijst een gloednieuwe synagoge aan het toenmalige Looierspad, twee huizen voorbij het Lijndraaiersslop. Het complex heeft een oppervlakte van ruim 380 m2 en bestaat uit een huis met erf, synagoge, badhuis en een pakhuis. Ook komen er een school en woning voor de godsdienstleraar in een belendend perceel. In 1912, na de bouw van de Groen van Prinstererschool, wordt het Looierspad officieel omgedoopt tot Groen van Prinstererkade. Over de synagoge schrijft L.A. Colthof, die begin 1900 voorzanger is: ‘Aan de zuidkant van het terrein stond een huis, een krot, waarin mijn vader geboren is. De synagoge was verkeerd gebouwd. Je hoort oostwaarts te bidden en hier was de ark in het noorden geplaatst. Over de breedte van de synagoge liepen drie treden. Vlak voor deze treden stond een lessenaar voor de voorganger. Centraal in de ruimte was een verhoging waar je van twee kanten met twee treden op kon komen. Aan de voorkant van deze verhoging stond een lessenaar waarop de Thora gelegd werd ter voorlezing. Aan de achterkant stond een bank. Oorspronkelijk was er gasverlichting, deze is later door elektrische verlichting vervangen. Als je het portaal van de synagoge binnenkwam, was aan de rechterhand een wc met emaille wasbakje en aan de linkerhand een trap die naar de vrouwengalerij ging. Ik schat dat daar ongeveer dertig plaatsen waren.’

Met de komst van de spoorverbinding tussen Rotterdam en Maassluis in 1891 neemt de concurrentie toe en de inkomsten van de Joodse handelaren af. De Joodse gemeenschap loopt tussen 1892 en 1930 sterk terug van 92 naar 8 leden door vertrek van de leden naar Rotterdam. Bij het uitbreken van WO II wonen er nog twee Joodse gezinnen in Maassluis, Coltof en Van Gelderen. Na WO II raakt de synagoge sterk in verval. In 1949 koopt de gemeente het complex en in 1960 volgt sloop. Op de plaats van de synagoge vinden we nu een transformatorhuisje. De Historische Vereniging Maassluis en Ervaar Maassluis hebben ervoor gezorgd dat er een foto en een QR-code is geplaatst met informatie. Wie op de gele stip gaat staan, staat midden in het voormalige badhuis.

Columns

Geplaatst op 8 april 2024

Monstersleeptocht in 1908

Geplaatst op 1 maart 2024

Bioscoop Luxor

Geplaatst op 30 januari 2024

De Maassluise jaren van Abraham Kuyper

Columns archief...

Maassluis  |  Geplaatst op 30 november 2022

Column

De synagoge terug in Maassluis

Door: Dick van Wassenaar

Aan het einde van de 17e eeuw is Maassluis een van de weinige gemeenten in Zuid-Holland waar zich Joden mogen vestigen.

De Rotterdamse tabakshandelaar Levij Jacobs (1665-1746) is de oudst bekende Joodse inwoner van Maassluis. Hij koopt in 1688 een huis aan de Hoogstraat en noemt het ‘Sluis’. Vanaf 1750 neemt het aantal Joden in Maassluis toe. Reden is dat onze stad vestiging toestaat, in tegenstelling tot de dorpen rond Maassluis waar Joden niet welkom zijn. In 1769 geeft het bestuur van Maassluis toestemming voor de oprichting van een synagoge aan de ‘Nieuwe Goudsteen of Boonestraat’. In 1831 wordt een ander pand aan de Lange Boonestraat als synagoge ingewijd. In 1858 verrijst een gloednieuwe synagoge aan het toenmalige Looierspad, twee huizen voorbij het Lijndraaiersslop. Het complex heeft een oppervlakte van ruim 380 m2 en bestaat uit een huis met erf, synagoge, badhuis en een pakhuis. Ook komen er een school en woning voor de godsdienstleraar in een belendend perceel. In 1912, na de bouw van de Groen van Prinstererschool, wordt het Looierspad officieel omgedoopt tot Groen van Prinstererkade. Over de synagoge schrijft L.A. Colthof, die begin 1900 voorzanger is: ‘Aan de zuidkant van het terrein stond een huis, een krot, waarin mijn vader geboren is. De synagoge was verkeerd gebouwd. Je hoort oostwaarts te bidden en hier was de ark in het noorden geplaatst. Over de breedte van de synagoge liepen drie treden. Vlak voor deze treden stond een lessenaar voor de voorganger. Centraal in de ruimte was een verhoging waar je van twee kanten met twee treden op kon komen. Aan de voorkant van deze verhoging stond een lessenaar waarop de Thora gelegd werd ter voorlezing. Aan de achterkant stond een bank. Oorspronkelijk was er gasverlichting, deze is later door elektrische verlichting vervangen. Als je het portaal van de synagoge binnenkwam, was aan de rechterhand een wc met emaille wasbakje en aan de linkerhand een trap die naar de vrouwengalerij ging. Ik schat dat daar ongeveer dertig plaatsen waren.’

Met de komst van de spoorverbinding tussen Rotterdam en Maassluis in 1891 neemt de concurrentie toe en de inkomsten van de Joodse handelaren af. De Joodse gemeenschap loopt tussen 1892 en 1930 sterk terug van 92 naar 8 leden door vertrek van de leden naar Rotterdam. Bij het uitbreken van WO II wonen er nog twee Joodse gezinnen in Maassluis, Coltof en Van Gelderen. Na WO II raakt de synagoge sterk in verval. In 1949 koopt de gemeente het complex en in 1960 volgt sloop. Op de plaats van de synagoge vinden we nu een transformatorhuisje. De Historische Vereniging Maassluis en Ervaar Maassluis hebben ervoor gezorgd dat er een foto en een QR-code is geplaatst met informatie. Wie op de gele stip gaat staan, staat midden in het voormalige badhuis.