Maassluis | Geplaatst op 27 mei 2020
Wat weet u van uw woonomgeving? Veel van wat u ziet is door de historie bepaald. Zo is er, op aandringen van de Historische Vereniging, onlangs een stukje historische rijksweg aangelegd op de Goudsteen.
Wat is een rijksweg
Voor de 18e eeuw hadden in het laaggelegen waterrijke noorden en westen van ons land wegen niet de hoogste prioriteit. Voor het handelsverkeer waren waterwegen altijd belangrijker geweest dan wegen over land. De straatwegen die er aan het eind van de 18e eeuw waren, vormden in de verste verte nog geen landelijk net van doorgaande wegen.
Na de centralisatie van het landsbestuur tijdens de Bataafse republiek, werd in de Franse tijd begonnen met een stelsel van rijksstraatwegen (Fr. routes impériales), die door het Franse Rijk werden gefinancierd.
De ijver van Napoleon voor het aanleggen van goede doorgaande wegen in onze omgeving was gebaseerd op militair-strategische overwegingen. Uit die tijd stamt het begrip rijksstraat, officieel ook wel aangeduid als rijksstraatweg of zoals nu rijksweg.
Troepenverplaatsing
Van strategisch militair belang was Hellevoetsluis, een belangrijke marinehaven. Napoleon vond het belangrijk dat zijn leger de Nederlandse kusten snel kon bereiken. Deze havens waren daarom via een rijksweg bereikbaar.
Maassluis lag op de route naar Hellevoetsluis, het was route nummer 4 en een weg der 1e klasse. Eerste klasse gaf aan dat het een belangrijke route was en daarom verhard met klinkers. Deze verbinding door Maassluis was in de visie van Napoleon van militair belang, want de legerplaats en marinehaven Hellevoetsluis, alsmede de vestingstad Brielle, werden bevoorraad vanuit de opslagplaats van militair materieel in Delft. Daar was het arsenaal, de opslag van militaire goederen.
Nationaal wegennet
Rijkswaterstaat was in 1813 gecreëerd als voortzetting van het Bureau voor den Waterstaat uit 1798. Het plan van de hoofdwegen van Napoleon nam Koning Willem I in 1814 over als nationaal wegennet. In 1821 werden de wegen verdeeld tussen het rijk en de provincies. Het rijk nam daarbij de wegen der eerste klasse in het beheer. Tussen 1825 en 1850 is zo goed als het volledige toenmalige rijkswegennet van bestrating voorzien.
Maassluis
De route door Maassluis ging over de Noordvliet via de Goudsteen, Wagenstraat, Noorddijk, Hoogstraat, Taanstraat, Zandweg (nu Fenacoliuslaan) naar de haven voor het veer.
De weg was van het rijk en dat betaalde dan ook voor het onderhoud. Het was dus een rijksweg en oude Sluizers hoor je, als het over de Noordvliet gaat, ook nog wel eens spreken over ‘de Wegt’. De rijksweg was herkenbaar door aparte klinkers over een breedte van 2,50 of 4 m, afhankelijk van de drukte van het verkeer waardoor men elkaar wel of niet moest kunnen passeren. Als de betreffende weg toevallig breder was, kwam het onderhoud van de overige breedte voor rekening van de gemeente. Op sommige oude foto’s is op de Noordvliet en de Goudsteen daarom twee soorten bestrating te zien. U kunt zelf oude foto’s van Maassluis bekijken op de HVM Collectiebank.
Een klein stukje rijksweg, van 2,15 m breed en 3 m lang, is op de Goudsteen in ere hersteld. Bij de reconstructie van de Goudsteen is een stukje historische bestrating opgenomen.
Goudsteen omstreeks 1900. In het midden is de afwijkende bestrating van de rijksweg te zien.
Hiervan is een klein stukje in 2020 op de nieuwe Goudsteen aangebracht.
Geplaatst op 13 september 2024
Geplaatst op 30 juli 2024
Geplaatst op 7 juni 2024
Columns archief...
Maassluis | Geplaatst op 27 mei 2020
Wat weet u van uw woonomgeving? Veel van wat u ziet is door de historie bepaald. Zo is er, op aandringen van de Historische Vereniging, onlangs een stukje historische rijksweg aangelegd op de Goudsteen.
Wat is een rijksweg
Voor de 18e eeuw hadden in het laaggelegen waterrijke noorden en westen van ons land wegen niet de hoogste prioriteit. Voor het handelsverkeer waren waterwegen altijd belangrijker geweest dan wegen over land. De straatwegen die er aan het eind van de 18e eeuw waren, vormden in de verste verte nog geen landelijk net van doorgaande wegen.
Na de centralisatie van het landsbestuur tijdens de Bataafse republiek, werd in de Franse tijd begonnen met een stelsel van rijksstraatwegen (Fr. routes impériales), die door het Franse Rijk werden gefinancierd.
De ijver van Napoleon voor het aanleggen van goede doorgaande wegen in onze omgeving was gebaseerd op militair-strategische overwegingen. Uit die tijd stamt het begrip rijksstraat, officieel ook wel aangeduid als rijksstraatweg of zoals nu rijksweg.
Troepenverplaatsing
Van strategisch militair belang was Hellevoetsluis, een belangrijke marinehaven. Napoleon vond het belangrijk dat zijn leger de Nederlandse kusten snel kon bereiken. Deze havens waren daarom via een rijksweg bereikbaar.
Maassluis lag op de route naar Hellevoetsluis, het was route nummer 4 en een weg der 1e klasse. Eerste klasse gaf aan dat het een belangrijke route was en daarom verhard met klinkers. Deze verbinding door Maassluis was in de visie van Napoleon van militair belang, want de legerplaats en marinehaven Hellevoetsluis, alsmede de vestingstad Brielle, werden bevoorraad vanuit de opslagplaats van militair materieel in Delft. Daar was het arsenaal, de opslag van militaire goederen.
Nationaal wegennet
Rijkswaterstaat was in 1813 gecreëerd als voortzetting van het Bureau voor den Waterstaat uit 1798. Het plan van de hoofdwegen van Napoleon nam Koning Willem I in 1814 over als nationaal wegennet. In 1821 werden de wegen verdeeld tussen het rijk en de provincies. Het rijk nam daarbij de wegen der eerste klasse in het beheer. Tussen 1825 en 1850 is zo goed als het volledige toenmalige rijkswegennet van bestrating voorzien.
Maassluis
De route door Maassluis ging over de Noordvliet via de Goudsteen, Wagenstraat, Noorddijk, Hoogstraat, Taanstraat, Zandweg (nu Fenacoliuslaan) naar de haven voor het veer.
De weg was van het rijk en dat betaalde dan ook voor het onderhoud. Het was dus een rijksweg en oude Sluizers hoor je, als het over de Noordvliet gaat, ook nog wel eens spreken over ‘de Wegt’. De rijksweg was herkenbaar door aparte klinkers over een breedte van 2,50 of 4 m, afhankelijk van de drukte van het verkeer waardoor men elkaar wel of niet moest kunnen passeren. Als de betreffende weg toevallig breder was, kwam het onderhoud van de overige breedte voor rekening van de gemeente. Op sommige oude foto’s is op de Noordvliet en de Goudsteen daarom twee soorten bestrating te zien. U kunt zelf oude foto’s van Maassluis bekijken op de HVM Collectiebank.
Een klein stukje rijksweg, van 2,15 m breed en 3 m lang, is op de Goudsteen in ere hersteld. Bij de reconstructie van de Goudsteen is een stukje historische bestrating opgenomen.