De twee historische avonden die in het najaar van 2023 zijn gehouden, gingen beide over de historie van het ons omringende gebied. We hebben er veel van geleerd. Onder andere dat Westland en Midden-Delfland beslist niet hetzelfde zijn.

Verse groenten voor de stad
Jaap van Duijn deed uit de doeken hoe het Westland nu eigenlijk aan zijn naam komt. Dat zit zo: vroeger (17e eeuw) werden landkaarten altijd getekend met het westen boven. Voor de oriëntering gebruikte men de normale kompasroos. De Nederlandse kustlijn lag dus horizontaal en daarom heet de Noordzee: de Noordzee. Wanneer je op die kaarten uit Den Haag vertrok richting Hoek van Holland, ging je naar het westen, dus naar het Westland. Loosduinen was de eerste plaats die je tegenkwam, dat was de belangrijkste plaats van het Westland. Merkwaardig genoeg behoort tegenwoordig Loosduinen helemaal niet meer tot wat wij onder het Westland verstaan, het is onderdeel van Den Haag. Vroeger was er juist in het dorp Loosduinen veel groente- en fruitteelt. Het lag dicht bij het afzetgebied (de stad) en had een snelle verbinding over water zodat de producten zo vers mogelijk aangeleverd konden worden. De Prinsengracht was de haven waar de producten uitgeladen werden en verhandeld.
De veengrond achter de strandwallen was zeer geschikt voor groente- en fruitteelt en er ontstonden enorme overschotten die doorgedraaid moesten worden. Bizar genoeg waren de oorlogsjaren 1940-1945 bijzonder gunstig voor de welvaart van het Westland. De bezetter verbood het doordraaien en bepaalde dat alle producten richting Duitsland moesten gaan.

Glaswerk uit Bohemen
Is het Westland een verhaal van tuinders, Midden-Delfland is een verhaal van boeren. In de IJzertijd waren de woonomstandigheden gunstig en er woonden waarschijnlijk meer mensen in de Aalkeetpolders dan tegenwoordig. 2000 tot 3000 jaar geleden keken de boeren al ver over de grenzen van hun gebied. Er is glas gevonden uit Bohemen, maalstenen van vulkanisch gesteente en sierpotten uit Trier. Toen zo’n 1000 jaar geleden het aantal overstromingen toenam, lieten de boeren zich niet verjagen. Ze wierpen terpjes op waarop ze hun woningen bouwden. Op verschillende plaatsen zijn deze lichte verhogingen in de weilanden nog steeds te zien. In de Middeleeuwen groeide er soms uit een boerderij een buitenplaats of zelfs een kasteel. Daarvoor was een terp te klein, voor de bouw van kastelen en buitenplaatsen zocht men de stevige kleigrond van kreekruggen op. Deze kreekruggen zijn overblijfselen van verdwenen riviertjes en kreken, ze kronkelen als lichte verhogingen door het landschap. Dat had wel tot gevolg dat zo’n buitenplaats niet altijd vlak langs een weg lag. Huis ten Dorp, bijvoorbeeld, had een oprijlaan van een kilometer lang. Ook nu nog liggen boerderijen soms een eind van de weg af, zoals langs de Zuidgaag, doordat ze op een oude kreekrug gebouwd zijn.

We hebben in deze twee lezingen een hoop geleerd over de geschiedenis van onze leefomgeving en verklaringen gekregen waarom het is zoals het is.