De Historische Vereniging Maassluis (HVM) heeft onlangs een bijzondere aanwinst in ontvangst mogen nemen: een gebrandschilderd glas-in-loodraam. Dit raam, ooit onderdeel van de directiewoning van de Vereenigde Touwfabrieken aan de Noordvliet, sierde oorspronkelijk het zolderraam van het pand. De schenking komt van de kinderen van wijlen de heer W. Molenaar, die als voormalig directeur van de Vereenigde Touwfabrieken het initiatief nam voor deze gift. Zijn wens is postuum door zijn kinderen gerealiseerd.

Het gebrandschilderde glas-in-loodraam heeft een ronde vorm met een diameter van ongeveer 90 cm. Op het raam zijn de stadswapens van Rotterdam (het directiekantoor), Leiden (de staaldraadfabriek) en Maassluis (de Vereenigde Touwfabrieken) afgebeeld. Daarnaast zien we een afbeelding van een draairad met draden, gebruikt voor het samenslaan en vlechten en een gevlochten touw. De tekst in de rand van het rad luidt
“HET RAD DAT DE TIENJARIGE MICHIEL ADRIAANSZ DE RUYTER ALS LIJNBAANSLEERLING GEBRUIKTE”.
Het geheel wordt omlijst door afbeeldingen van bundels en knopen van gevlochten touw en staaldraad. De ontwerper van dit kunstwerk is Johan Mekkink, een kunstenaar en kunstschilder uit Velp, geboren in 1904 en overleden in 1991.

De HVM is bijzonder blij met deze schenking en heeft het voornemen om het raam een prominente plek te geven, bijvoorbeeld in de toekomstige Loods M.

Hoe zat het ook alweer met de Vereenigde Touwfabrieken?
Touwbanen (ook wel touwslagerijen genoemd) zijn er eeuwenlang geweest in Maassluis, vanwege de grote behoefte aan allerlei touw- en tuigwerk voor de visserij en scheepsbouw. Ongeveer op de plek waar nu de straat Scheerderij ligt, bevond zich in de 17e eeuw al een touw- of lijnbaan. Rond 1919 ontstond de Vereenigde Touwfabrieken door de fusie van verschillende ‘touwslagerijen’. In die tijd telde de fabriek 500 werknemers. De hoofdvestiging van de Vereenigde Touwfabrieken was in Rotterdam, maar er waren ook vestigingen in onder andere Leiden en Maassluis.

Veel Maassluizers hebben hun hele leven bij de fabriek gewerkt en deelden lief en leed met elkaar en het bedrijf. De sociale verbondenheid was groot. Zo liet het bedrijf een woonwijk bouwen voor de arbeiders, gelegen aan de Weverskade, naast de fabriek. Deze huizen staan er nog steeds (Narcis-, Tulp- en Hyacinthstraat en een stukje Weverskade).

In 1981 sloot de Vereenigde Touwfabrieken voorgoed haar deuren. Op het vrijgekomen terrein verrees de woonwijk ‘Verto’, met straatnamen die herinneren aan de voormalige fabriek.